Προσδιορισμός της συμβιωτικής αζωτοδέσμευσης του Trifolium repens με τη μέθοδο της φυσικής αφθονίας 15Ν (δ15Ν)

Η μέθοδος της φυσικής αφθονίας 15Ν (δ15Ν) χρησιμοποιείται με επιτυχία πάνω από δύο δεκαετίες για τον προσδιορισμό της συμβιωτικής αζωτοδέσμευσης σε φυσικά, ημιφυσικά και καλλιεργούμενα οικοσυστήματα. Η εφαρμογή της στηρίζεται στην ύπαρξη διαφορών στη φυσική αφθονία 15Ν στους ιστούς ενός αζωτοδεσμευτικού είδους (δ15Ν≤0‰) και ενός μη αζωτοδεσμευτικού είδους (δ15Ν≥0) που χρησιμοποιείται ως μάρτυρας. Σε τέσσερις δειγματοληψίες που πραγματοποιήθηκαν σε ένα ορεινό ποολίβαδο της Βόρειας Ελλάδας κατά τη βλαστική περίοδο 1998, έγινε προσδιορισμός των τιμών δ15Ν στο ψυχανθές Trifolium repens και σε έξι συνυπάρχοντα είδη (Poa pratensis, Lolium perenne, Festuca valida, Taraxacum officinale, Plantago lanceolata, Achillea millefolium) που αποτέλεσαν τους μάρτυρες. Από τα έξι αυτά είδη, μόνο τα Festuca valida, Taraxacum officinale και Achillea millefolium αποδείχθηκαν κατάλληλα ως μάρτυρες γιατί είχαν τιμές δ15Ν σημαντικά διαφορετικές από τις αντίστοιχες του Trifolium repens και έδιναν αποδεκτές τιμές αζωτοδέσμευσης (μη αρνητικές). Επίσης, ο μέσος όρος των τιμών δ15Ν όλων των ειδών έδωσε αποδεκτές τιμές αζωτοδέσμευσης. Τα ποσοστά της αζωτοδέσμευσης που προσδιορίστηκαν για τους τέσσερις μάρτυρες (Festuca valida, Taraxacum officinale, Achillea millefolium και μέσος όρος τιμών δ15Ν) δε διέφεραν στατιστικώς σημαντικά. Σημαντικές διαφορές βρέθηκαν στα ποσοστά αζωτοδέσμευσης μεταξύ των δειγματοληψιών αφού παρατηρήθηκε μείωση με την πρόοδο της αυξητικής περιόδου. Η αξιοπιστία της μεθόδου της φυσικής αφθονίας δ15Ν είναι μεγάλη όταν τα ποσοστά αζωτοδέσμευσης που προσδιορίζονται είναι υψηλά (>70%). Για όλους τους μάρτυρες (Festuca valida, Taraxacum officinale, Achillea millefolium και μέσος όρος τιμών δ15Ν) και τις 4 δειγματοληψίες, η αζωτοδέσμευση κυμάνθηκε σε ποσοστά >75%, κάτι που καθιστά τη χρήση της μεθόδου αξιόπιστη.